Leden der Staten-Generaal, Slechts korte tijd is verlopen sedert ik, nadat mijn
Moeder afstand deed van de troon en de regering door mij werd aanvaard, in Uw
midden de eed aflegde en werd ingehuldigd. Met ontroering en dankbaarheid denk
ik terug aan de wijze, waarop het 5o-jarig regeringsjubileum van mijn Moeder
werd gevierd en bij de troonwisseling alom uiting werd gegeven aan warme
gevoelens van aanhankelijkheid ten opzichte van Haar — en aan de wijze, waarop
men mij heeft welkom geheten. De herinnering aan dit alles zal mij sterken bij
het vervullen van de taak, die op mijn schouders is gelegd. Koningin Wilhelmina
met Prinses Juliana Groot zal de inspanning zijn, die van ons allen wordt
gevergd om het hoofd te bieden aan de moeilijkheden, waarvoor het nog zo waar
onder oorlogsgevolgen lijdende Koninkrijk gesteld is in een wereld, die nog geen
wezenlijke vrede kent. De grote verwachtingen, die de samenwerking der
Geallieerden in de strijd had opgewekt ook ten aanzien van samenwerking in de
vrede, zijn niet in vervulling gegaan. Scherpe tegenstellingen blijven zich
openbaren. De Regering zal voortgaan om in het kader der Verenigde Naties te
streven naar versterking der internationals gemeenschapsgedachte. Bijzondere
aandacht wijdt zij aan de ontwikkeling van de kernen van internationale
aaneensluiting, die in de Unie tussen Nederland, België en Luxemburg en de
samenwerking der Vijf-Mogendheden ingevolge het Verdrag van Brussel reeds haar
levensvatbaarheid hebben bewezen. Een spoedige totstandkoming van de Economische
Unie met België en Luxemburg acht de Regering van groot gewicht. Zij werkt met
kracht mede aan het wegnemen van de hinderpalen, die aan de realisering dier
Unie in de weg staan. Ook op sociaal-cultureel gebied wordt nauwer samenwerking
binnen de Benelux, zowel als in verband met het Vijf-Mogendhedenverdrag
voorbereid. In het bijzonder op het gebied van de gezondheidszorg is de
werkzaamheid van Nederlandse zijde in de internationale sfeer toegenomen, mede
door de totstandkoming van de Wereld Gezondheids Organisatie. De toestand van ‘s
lands financiën noopt er toe de militaire krachtsinspanning, voor wat betreft de
Landmacht, vrijwel uitsluitend te blijven richten op het in Indonesië
onderhouden van een voor haar taak berekende krijgsmacht. Voor zover betreft de
Koninklijke Marine en de Luchtstrijdkrachten wordt daarnaast een begin gemaakt
met de vorming van een bijdrage aan de gemeenschappelijke verdediging van de
vijf door het pact van Brussel verbonden West-Europese Mogendheden. In
aansluiting aan de kortelings tot stand gekomen grondwetsherziening zal krachtig
worden voortgewerkt aan het scheppen van een nieuwe rechtsorde tussen Nederland,
Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen, ter verwerkelijking van het
gerechtvaardigde streven der volkeren overzee naar vrijheid, gelijkwaardigheid
en zelfstandigheid. Met verheuging mag worden geconstateerd, dat de staatkundige
opbouw van de federalistische gebieden in Indonesië gestadige voortgang heeft
gevonden. In al deze gebieden kan ook een bevredigend, zij het onderling
gevarieerd, herstel van het economisch leven worden waargenomen. De verhouding
tot de Republiek blijft bij voortduring zorg baren. De op grondslag van de
Renvillebeginselen gevoerde onderhandelingen hebben nog niet de zozeer gewenste
oplossing kunnen brengen. De herhaalde bemoeienis van de Veiligheidsraad met de
Indonesische kwestie, ook nadat een Commissie van Goede Diensten in Indonesië
haar werkzaamheden was begonnen, heeft niet steeds bijgedragen tot een
weloverwogen behandeling van de ingewikkelde vraagstukken, welke zijn ontstaan
door de groei van nieuwe verhoudingen in Zuid-Oost Azië. Vertrouwd mag intussen
worden, dat onze ernstige wil om aan de gerechtvaardigde vrijheidsaspiraties der
volkeren overzee te voldoen op een wijze, die tevens waarborg biedt voor recht
en veiligheid, ook internationaal in toenemende mate begrip ontmoet. Nog steeds
moeten in Indonesië zware offers worden gebracht. Hulde zij hun gebracht, die —
en hierbij denk ik in het bijzonder aan de strijdkrachten ter zee, te land en in
de lucht — veelal onder zeer moeilijke omstandigheden met geduld en volharding
hun plicht vervullen. Met eerbied gedenk ik hen, die daarbij het offer van hun
leven brachten, terwijl mijn warme medegevoelen uitgaat naar hun nabestaanden.
Een krachtig optreden tegen orde– en rustverstorende elementen blijft
noodzakelijk. Een regeling van de rechtspositie van ambtelijke en particuliere
werknemers onder het nieuwe bestel is in voorbereiding. De Nederlandse en
Surinaamse Regeringen beraden zich op een nauwere handelspolitieke samenwerking,
waarmce gepaard gaat een regeling van het onderlinge betalingsverkeer. Het ligt
in het voornemen om ook met de Nederlandse Antillen soortgelijke regelingen te
treffen. Het in de naaste toekomst wederom sluitend maken van de betalingsbalans
met het buitenland blijft een voorwerp van aanhoudende zorg. Hoewel de
resultaten, die tot nu toe, dank zij een gemeenschappelijke krachtsinspanning,
konden worden bereikt, tot dankbaarheid stemmen, moet nog een moeilijke weg
worden afgelegd. Nog steeds moet in belangrijke mate een beroep worden gedaan op
vreemde hulpmiddelen. Indien de Amerikaanse hulpverlening niet tijdig ware
geschied, zou een ernstige terugslag in het herstel van de volkswelvaart
onvermijdelijk zijn geweest. Ons land is dan ook grote dank verschuldigd aan het
Amerikaanse volk, dat op grootse wijze zijn daadwerkelijke belangstelling voor
Europa toont. Zowel uit een oogpunt van exportbevordering als ter waarborging
van voldoende werkgelegenheid voor de steeds groeiende bevolking is krachtige
industrialisatie dringend noodzakelijk. Hoewel de Regering de technische
vraagstukken, die hierdoor worden opgeroepen, geenszins onderschat, is zij van
mening, dat het industrialisatie-vraagstuk in de eerste plaats een economisch
probleem is. Zij acht het daarom een belangrijk deel van haar taak, voor zover
dat in haar vermogen ligt, economische omstandigheden te scheppen, die het
bedrijfsleven tot een gezonde uitbreiding der industriële capaciteit prikkelen.
Op het gebied der productie en der consumptic zal al het mogelijke worden gedaan
om meer normale verhoudingen te herstellen, een en ander naarmate de
deviezenpositie zulks toelaat. Afneming van de schaarste zal het mogelijk maken
de overheidsbemoeiing met het bedrijfsleven te verminderen. Beperking van de
invoer zal echter, als gevolg van het tekort aan buitenlandse betaalmiddelen,
nog onvermijdelijk blijven. De indiening van verschillende wetsontwerpen op het
gebied van de middenstandspolitiek is in de loop van dit zittingsjaar te
verwachten. Gestreefd wordt naar verbetering van de materiaalpositie in de
bouwnijverheid en mede daardoor naar opvoering van de arbeidsproductiviteit,
teneinde het bouwprogramma, speciaal voor wat betreft woning– en bedrijfsbouw,
te kunnen vergroten. Met het oog zowel op de voorbereiding van de Economische
Unie met de Benelux-partners als op de noodzakelijkheid tot verlichting van de
lasten voor de schatkist, zullen de subsidies op levensmiddelen geleidelijk
worden verminderd of beëindigd. De Regering zal daarbij nauwgezet rekening
houden met gevolgen daarvan door de kosten van levensonderhoud en bij de te
volgen loon– en prijspolitiek de instandhouding van sociaal gerechtvaardigde en
economisch verantwoorde loon– en prijsnormen blijven bevorderen. De zorg voor de
behoeften van de kinderrijke gezinnen heeft de bijzondere aandacht van de
Regering. Overwogen wordt op welke voet aan daartoe door werkgevers in het leven
geroepen fondsen gelegenheid is te geven uitkeringen te doen in individuele
gevallen, waarin mede als gevolg van de omvang van het gezin de inkomsten
beneden het sociaal gerechtvaardigde peil blijven. Voorts is een wijziging van
de wettelijke kinderbijslagregelingen in overweging, teneinde in die regelingen
de nodige correcties aan te brengen. In aansluiting aan een enkele maanden
geleden uitgebracht rapport wordt een algemene herziening van de sociale
verzekeringen ter bevordering van meer eenheid en tot uitbreiding dier
verzekeringen tot daarvoor in aanmerking komende groepen van zelfstandigen
verder voorbereid, mede ten einde te voorzien in een duurzame regeling ten
behoeve van de ouden van dagen bij bedindiging van de thans geldende tijdelijke
voorziening. De voorbereiding van een wetsontwerp op de ziekenfondsen, zomede
van een nieuwe wettelijke organisatie van de gezondheidszorg, zal met bekwame
spoed worden voortgezet. De landbouwpolitiek van de Regering zal gericht zijn op
verhoging van een rationele bodemproductie, op intensivering van het
landbouwbedrijf, alsook op het verzekeren van bestaanszekerheid van boeren en
tuinders in goed geleide bedrijven, mede door een zekere mate van productie– en
marktordening, waarbij in het bijzonder aandacht zal worden geschonken aan het
vraagstuk van de kleine boeren. Door voorstellen tot verbetering van de
ruilverkavelingswetgeving en van de pachtwetgeving, alsmede door het beheersen
van pacht– en koopprijzen verwacht de Regering een doelmatig gebruik van de
grond te bevorderen. Gezien de gunstige ontwikkeling van de binnenlandse
productie en de toestand op de wereldmarkt mag een voortgaande verbetering in de
voedselvoorziening worden verwacht. Ofschoon de financiële toestand moeilijk is,
vertoont de begroting voor 1949 een belangrijk gunstiger beeld dan die over het
lopende jaar, een resultant, dat ten dele werd verkregen door gunstiger
verwachtingen met betrekking tot de middelen en anderdeels door beperkingen in
de uitgaven. Met vooropstelling, dat de bevordering van de volkswelvaart van
primair belang is en dat aan de eisen der sociale rechtvaardigheid niet te kort
mag worden gedaan, zal aan een verdere inkrimping van de overheidsuitgaven bij
voortduring aandacht moeten worden geschonken. Intussen dient er op te worden
gerekend, dat voor het herstel van Indonesië ook in het komende jaar een beroep
op Nederland voor financiële hulp in de vorm van credietverlening zal worden
gedaan. Hoewel dank zij de buitenlandse credietverlening en het verbeterde
begrotingsbeeld het gevaar voor inflatie is geweken, dient te worden voorkomen,
dat opnieuw inflatoire krachten de overhand krijgen. Zo zal met name in verband
met de verdere afwikkeling der geldzuivering voorzichtigheid mocten worden
betracht. Op het gebied der belastingheffing zal worden voortgegaan met een
herziening in sociale en economische zin. Enige verlaging van het tarief van de
inkomsten– en loonbelasting is in overweging, evenals een tegemoetkoming aan het
bedrijfsleven met betrekking tot de berekening van de belastbare winst. Voorts
zal gestreefd worden naar een vergroting van de rechtszekerheid voor de
belastingplichtigen en naar een vereenvoudiging van de bestaande
belastingwetgeving. De geboden uiterste soberheid leidt er toe, dat in het
komende jaar in hoofdzaak slechts werkzaamheden, die nodig zijn voor behoud van
bestaande verkeersverbindingen en andere waterstaatswerken of ter voltooiing van
reeds aangegane overeenkomsten, zullen kunnen worden uitgevoerd. De indijking
der Zuiderzee wordt verder voorbereid. Op korte termijn kan de indiening worden
verwacht van een wetsontwerp betreffende samenwerking van gemeenten onderling en
van gemeenten met andere lichamen. De regeling van de verdeling van de taak en
van de organisatie van de politie zal opnieuw onder het oog worden gezien.
Daartoe zal een commissie worden ingested welke de Regering op korte termijn
advies zal hebben uit te brengen. Voorstellen zullen worden gedaan ter
uitvoering van artikel 195a der Grondwet. Aan een in te stellen commissie zal
worden opgedragen de Regering van advies te dienen omtrent vereenvoudiging der
pensioenwetgeving. Werden in het voorjaar 1948 enkele maatregelen tot
verbetering van de salarispositie van het Rijkspersoneel aangekondigd en reeds
ten dele geëffectueerd, de verwezenlijking van de toegezegde technische
herziening kan, naar het zich laat aanzien, binnenkort worden verwacht. Het
probleem der politieke delinquenten heeft de voortdurende aandacht der Regering.
Een aanvang wordt gemaakt met, de behandeling der gevallen van de jeugdige
delinquenten, ten aanzien van wie een onderzoek naar de mogelijkheid van
reclassering zal worden ingesteld. Liquidatie van de buitengewone maatregelen op
het gebied van het recht en de rechtsbedeling zal met kracht worden nagestreefd.
Wettelijke voorzieningen betreffende het gevangeniswezen zijn in vergevorderde
staat van voorbereiding. Bij de verschillende typen van onderwijs heeft het
opvoedings– en vormingsaspect de bijzondere belangstelling van de Regering. Ter
vervulling van de functie van het onderwijs ten opzichte van enkeling en
gemeenschap zijn nauwe verstandhouding en samenwerking tussen de leerkrachten
bij de onderscheiden soorten van onderwijs nodig. De Regering streeft er naar,
dat uitzonderlijke aanleg in onze maatschappij vroegtijdig wordt onderkend en
dat er meer gelegenheid wordt geboden om die begaafdheid tot ontplooiing te
brengen. Om aan de eisen van de steeds verder voortschrijdende specialisering op
wetenschappelijk gebied het hoofd te kunnen bieden, zal het nodig zijn om,
zonder inbreuk te maken op de vrijheid van het onderwijs, in overleg met de
instellingen van hoger onderwijs, op een taakverdeling aan te sturen. Tot behoud
en verhoging van het peil van het culturele leven zal aan de zorg voor de kunst
bijzondere aandacht worden besteed. In gevorderde staat van voorbereiding zijn
wetsontwerpen tot regeling van het kweekschoolonderwijs, tot regeling van het
voorbereidend hoger en algemeen vormend middelbaar onderwijs, tot regeling van
het zuiver wetenschappelijk onderzoek en tot regeling van het tuchtrecht bij het
perswezen. Reeds zijn tal van belangrijke wetsontwerpen bij U aanhangig, op
welker afdoening de Regering prijsstelt. lk noem in het bijzonder de ontwerpen
inzake de regeling der materiële oorlogsschade, de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie, de ondernemingsraden, de wachtgeld– en
werkloosheidsverzekering, de bedrijfspensioenfondsen, de afwikkeling der
geldzuivering, rechtshandelingen landbouwgronden, het tegengaan van
lichtvaardige echtscheidingen, de wijziging van het ontslagrecht, de regeling
voor de opsporing, de vervolging en de berechting van economische delicten, de
credietverstrekking aan Nederlandsch-Indië, de oprichting van de
Nederlands-Indonesische Maatschappij tot financiering van het herstel in
Indonesië, en de tijdelijke voorzieningen ten behoeve van de wederopbouw en de
bevordering van de bouwnijverheid. Veel zal dus van Uw werkkracht worden
gevraagd. Met de bede, dat God ons allen de kracht en de wijsheid moge schenken,
nodig voor het vervullen van onze taak, verklaar ik de gewone zitting der
Staten-Generaal geopend.
Troonrede 1947
GEZOCHT TROONREDE 1947
In 1947 zag de koningin op het laatste moment vanwege ziekte af van
voorlezing van de troonrede. Bij verhindering van het staatshoofd wordt de rede
uitgesproken door een lid van een Commissie vanwege het staatshoofd. In vroeger
tijden bestond die commissie meestal uit een minister en enkele leden van de
Raad van State. Na 1848 traden steeds één of meer ministers als zodanig op. Vaak
las de minister van Binnenlandse Zaken dan de rede voor.
In 1947 sprak minister-president Beel de rede namens de koningin uit.
Openingsrede van 16 september 1947
Leden der Staten-Generaal, HARE Majesteit de Koningin heeft mij opgedragen!
deze zitting van Uw Hoge College te openen, en mij gemachtigd daarbij voorlezing
te doen van de rede, die Hare Majesteit voornemens was uit te spreken. Hoewel in
de ruim twee jaren, die ons scheiden van de dag der bevrijding, het beeld van
ons land, dank zij de toenemende krachtsinspanning van ons volk, alom zichtbare,
gelukkige veranderingen heeft ondergaan, moeten wij iedere stap op de weg
vooruit nog steeds bevechten tegen een stroom van nationale en internationale
moeilijkheden, die nauwelijks in kracht ver- mindert. De verbetering, die
verleden jaar kon worden aangewezen in de ontwikke- ling der gebeurtenissen in
Indonesië, ondervond ernstige belemmeringen. wel is waar zijn verdere schreden
gezet op de weg naar de verwezenlijking ener nieuwe rechtsorde, steunend op het
beginsel van vrijwillige samen- werking. De Staat Oost-Indonesië kwam tot stand.
West-Borneo en andere delen van de Archipel werden erkend als zelfstandige
gebieden met een eigen bestuur. Het stemt tot vreugde, dat een
vertegenwoordiging uit Indo- nesië, met de heer President van de Staat
Oost-Indonesië aan het hoofd, zich thans in Nederland bevindt, ten einde de
wederzijdse goede verstandhouding te versterken. Helaas echter heeft de
verhouding tot de Republiek zich in ongunstige zin ontwikkeld. Lange tijd
mochten wi] de hoop koesteren, dat het bereiken van een overeenkomst met haar
ook in dit Indonesische gebied de terugkeer zou inluiden van recht en veiligheid
en een belangrijke schrede op de weg naar de nieuwe rechtsorde. Het zal ook U
ten diepste hebben teleurgesteld, dat zulks niet het geval bleek en dat de
moeilijkheden zich hier veeleer heb- ben toegespitst. Deze toespitsing heeft
offers en leed gebracht. Ere zij hen, die vóór, tijdens en na het politioneel
optreden onzer krijgsmacht hun leven gaven, en vertroosting moge de bevolking
dezer gebieden vinden, die onder leed gebukt gaat.2 Een voorstel, ten doel
hebbende de mogelijkheid te openen de nieuwe staatkundige structuur van het
Koninkrijk spoedig een wettelijke grondslag te geven, wordt voorbereid.! Op
korte termijn zullen vertegenwoordigers van Suriname en de Nederlandse Antillen
tot een ronde- tafelconferentie worden samengeroepen. Een commissie van
voorbereiding daartoe is reeds geïnstalleerd+ De ontwikkeling van de
internationale toestand blijft zorglijk. Hoewel in het afgelopen jaar een aantal
vredesregelingen is tot stand gekomen, ver- keren de besprekingen over de vrede
met Japan nog in een voorbereidend stadium, terwijl het Duitse vraagstuk, voor
Europa van zo overheersend belang, nauwelijks nader tot oplossing is gebracht.
Het beleid der Regering met betrekking tot de Verenigde Naties bijft be- heerst
door het streven naar het bevorderen van goede internationale ver- houdingen.
Het valt te betreuren, dat het optreden van de Veiligheidsraad er in het
algemeen nog slechts weinig toe heeft bijgedragen om de bestaande onzekerheid te
verminderen. Ondanks het gerezen meningsverschil nopens de bevoegdheid der Ver-
enigde Naties in de Indonesische kwestie. bleven de internationale betrek-
kingen van vriendschappelijke aard. Het stemt tot bijzondere voldoening, dat de
bestaande hartelijke verstand- houding met België op velerlei gebied nog is
verdiept. Met grote waardering mogen de diensten worden herdacht, die zowel
Marine als Landmacht bewijzen b~ het herstel van de rechtsorde in Indo- nesië.
De toestand van 's lands fmanciën eist, dat ook de uitgaven voor onze
krijgsmacht zo beperkt mogelijk worden gehouden. Dit zal er ons toe dwin- gen
vooreerst geen meerdere taken voor deze krijgsmacht op ons te nemen en
vervolgens, zoveel als de toestand in Indonesië zulks toelaat, haar taak over te
dragen aan burgerlijke gezagsorganen aldaar. Deze beperkingen zullen tot
geleidelijke, doch zeer aanzienlijke verminde- ring der personele sterkte
voeren. Maatregelen worden getroffen om de mannen, die hierdoor, alsmede door de
aflossing der thans in Indonesië vertoevende militairen, vrijkomen, de terugkeer
in de burgermaatschappelijk te vergemakkelijken. Het verlangen naar vernieuwing
doet ook zijn invloed gelden op het rechts- leven. Voor de samenstelling van een
nieuw burgerlijk wetboek is een opdracht verleend." De voorgenomen hervorming op
dit uitgestrekte gebied zal ook omvatten de wetgeving van het internationaal
privaatrecht. Naast de alge- mene herziening van het burgerlijk recht wordt ook
aan afzonderlijke ver- nieuwingen aandacht geschonken. Wetsontwerpen mogen
worden ver- wacht tot herziening van het ontslagrecht van werknemers en tot
instelling van een overheidstoezicht op bepaalde gezinnen, wier
onmaatschappelijk gedrag gevaar oplevert voor de samenleving. Eerstdaags kan een
wetsontwerp tegemoet worden gezien om de bijzondere rechtsprekende colleges en
de tribunalen geleidelijk op te heffen en om de nog resterende berechting van
politieke delinquenten aan de grondwettelijke met rechtspraak belaste organen op
te dragen." Ook zal een wetsontwerp worden ingediend om een meer effectieve
bestrijding van de economische delicten mogelijk te maken. Een voorlopige
wettelijke voorziening met betrekking tot de financiele ver houding tussen Rijk
en gemeenten zal op zeer korte termijn worden voor- gesteld, evenals een
regeling van het politiewezen. Een partiële wijziging van de Pensioenwet kan
spoedig te gemoet worden gezien. Als verdere schreden op de weg der vernieuwing
van het onderwijs zullen U voorstellen bereiken tot herziening der regeling van
het voorbereindend hoger- en middelbaar- en van het nijverheidsonderwijs.
Belangrijke voorzieningen vergt het technisch hoger onderwijs. Wettelijke
grondslagen worden ontworpen voor de reorganisatie van het wetenschappe- lijk
onderzoek, voor de monumentenzorg, de bescherming van het beroep en de titel van
"architect", alsook voor de regeling van het radiovraagstuk Er zal worden
voortgegaan met hulp aan de vrije jeugdvorming en aan de ontwikkeling en vrije
ontplooiing der kunst. De stoffelijke welvaart van ons volk kan alleen worden
verbeterd, indien de productiviteit van ons eigen land omhoog wordt gevoerd.
Ondanks de aandacht, die de Regering hieraan blijft schenken, baart de
voedselpositie in verband met de grote internationale goederenschaarste ernstige
zorg. De levering van goederen en diensten naar het buitenland zal krachtig
worden bevorderd en de economische samenwerking met de Overzeese Gebieds- delen
blijft een voorwerp van aanhoudende zorg. Met voortvarendheid zal gestreefd
worden naar een verdere ontwikkeling van de economische Unie met België en
Luxemburg," zonder dat hierdoor het streven naar een nauwer economische
samenwerking met andere landen wordt verzwakt. Waar zulks toelaatbaar is, zal
naar vereenvoudiging van de overheids bemoeiing met het bedrijfsleven en naar
dienovereenkomstige inkrimping van het overheidsapparaat worden gestreefd. De
noodzakelijke verdere in- dustriële uitbouw van ons land zal worden
gestimuleerd. Constructieve samenwerking van alle bij het bedrijfsleven
betrokkenen zal door de indiening van een wetsontwerp op de publiekrechtelijke
bedrijfs- organisatie worden bevorderd. Voor de noodzakelijke maatregelen ter
bevordering van de rationalisatie in het landbouwbedrijf is een schema van zes
jaren opgesteld, dat eerlang aan de staten-Generaal zal worden aangeboden. Op
het gebied van het verkeer zijn voorstellen te wachten, betrekking hebbende op
het vervoer van goederen te land en te water, zomede een wetsontwerp betreffende
de zeehavens, terwijl voorts het nodige zal worden verricht om de regeling van
het verkeer langs de weg wederom op wettelijke grondslagen, gelegen buiten de
bezettingsperiode, te doen berusten. Bij de verwezenlijking van een
bouwprogramma, dat op de beschikbare arbeidskrachten en materialen is afgestemd
en dat de meest urgente werken zal bevatten , zal de woningbouw op de eerste
plaats staan. De indiening van een wetsontwerp, waarbij een aantal onderwerpen,
de wederopbouw be- treffende, wordt geregeld, is binnenkort te verwachten. De
voorbereiding van een ontwerp- wachtgeld- en werkloosheidsverzekering is ver
gevorderd. Van een ontwerp tot verbetering der positie van rentetrekkende
invaliden, weduwen en wezen kunt gij de indiening te gemoet zien. Over de
herziening der sociale verzekering is een breed overleg met de Stichting van de
Arbeid geopend . De indiening van een wetsontwerp op de bedrijfspensioenfondsen
wordt overwogen. De commissie ter bestudering van het vraagstuk der
ondernemingsraden zal dezer dagen met haar arbeid gereedkomen. Op het terrein
der volksgezondheid worden voorbereid een nieuwe wette- lijke regeling van het
ziekenfondswezen en een nieuwe wettelijke organisatie der gezondheidszorg. Met
voldoening moge worden vastgesteld, dat, dank zij het verkrijgen van
buitenlandse leningen, een deviezencrisis kon worden voorkomen. Niette- min
blijft het welvaartsherstel bedreigd door schaarste aan buitenlandse be-
talingsmiddelen. Derhalve zal, naast handhaving van een scherpe controle op het
deviezengebruik, alles in het werk dienen te worden gesteld om de positie van de
betalingsbalans te verbeteren. Met vasthoudendheid zal worden gestreefd naar het
beperken van over- heidsuitgaven welke, hoezeer gewenst op zich zelf, toch
vanwege de zorg- lijke toestand van 's lands financiën niet toelaatbaar zijn of
naar latere jaren behoren te worden verschoven. De binnenkort aanvangende
afwikkeling van de geblokkeerde tegoeden zal gelijke tred houden met de inning
van de voorlopige aanslagen in de ver- mogensheffingen. In het voorstel van wet
tot regeling van de bijdragen in de materiële oor- logschade zal tegemoetkoming
worden betracht ten aanzien van voor per- soonlijke of bedrijfsdoeleinden
gebezigde eigendommen, waarmede vooral de belangen van minder draagkrachtige
landgenoten zullen worden gediend. Gevoegd bij de vele en grote moeilijkheden,
waarmede wij zowel op het nationale als op het internationale terrein nog
voortdurend te kampen heb- ben, zal de behandeling dezer veelheid van zaken,
evenals in het verstreken zittingsjaar, grote en voortdurende inspanning van U
vergen. Op deze inspanning moge de meer dan ooit voor het slagen van ons mensen-
Werk noodzakelijke zegen Gods rusten. - In de naam der Koningin en daartoe door
Haar gemachtigd, verklaar ik de gewone zitting van de Staten-Generaal geopend.
Troonrede 23 juli 1946
Leden der Staten-Generaal, Het vertrouwen van mijn volk heeft U geroepen, om in
de komende vier jaren mede te beslissen over het wel en wee van ons vaderland.
Dit stemt mij tot voldoening. Uw verkiezing toch strekt mij ten teeken van een
terugkeer tot normale grondwettelijke vormen en stabiele staatkundige
verhoudingen., Te meer verheug ik mij hierover, omdat thans eerst recht alle
krachten gericht kunnen worden op het ééne doel: het leggen van een deugdelijken
grondslag voor den geleidelijken wederopbouw van onze geestelijke en stoffelijke
volkswelvaart. Tot mijn groote vreugde mocht ik — mede uit eigen aanschouwing
vaststellen, dat wij in gestagen tred reeds menige schrede op den weg naar dit
groote doel hebben gezet en dat wij, wat de krachtsinspanning betreft om het te
bereiken, geenszins de minsten zijn in den kring der door den oorlog getroffen
volkeren. Nochtans wachten ons nog vele en groote moeilijkheden, welke ik zoowel
U als mijn geheele volk in ernstige en voortdurende overweging aanbeveel. Deze
moeilijkheden zullen slechts overwonnen kunnen worden, indien ieder onzer zich
met geestdrift wijdt aan den gemeenschappelijken arbeid, die uitsluitend in
staat zal zijn voor de breede lagen van ons volk den weg tot welvaart te
banen.In de ontwikkeling der gebeurtenissen in Oost-Indië valt verbetering aan
te wijzen. In belangrijke deelen der Buitengewesten is reeds in eersten aanleg
overgegaan tot de vestiging van een nieuwe rechtsorde, steunend op de
beginselen, die in mijn rede van 7 December 1942 werden neergelegd. Met
vertegenwoordigers der bevolking uit die Buitengewesten, waar het Geallieerde
Opperbevel de verantwoordelijkheid voor de bestuursvoering heeft overgedragen,
wordt thans beraadslaagd over de vervulling, langs loyalen en vreedzamen weg,
van de nationale verlangens. Op Java en Sumatra echter ontbreken nog voldoende
voorwaarden voor zulk een overleg. Ik vertrouw, dat deze voorwaarden — mede dank
zij verdere besprekingen — spoedig aanwezig zullen zijn.Het Geallieerde
Opperbevel in deze gebieden, en –in den Riouw-Archipel, heeft zijn taak nog niet
voltooid. Nog altijd lijden daar — tot onze bezorgdheid — velen uit alle
bevolkingsgroepen onder de gevolgen van den oorlog. De verdere liquidatie van de
Japansche invasie en de terugkeer van orde en rust, met name op Java en Sumatra,
zijn noodzakelijke voorwaarden, wil Nederland zich ten volle kunnen wijden aan
zijn roeping, om te zamen met de Indonesische volken ook voor hen binnen het
Koninkrijk een eigen Staatsverband op te bouwen, waarin die volken vrij hun
eigen kracht kunnen ontplooien en door middel waarvan zij zich een eigen plaats
in de rij der Vereenigde Volken zullen kunnen verwerven. In dit Indonesisch
Staatsverband zullen uiteraard de rechten en belangen van alle bevolkingsgroepen
en van minderheden dienen te worden beschermd en behartigd. Ten einde voor den
overgangstijd in het bijzonder de uitoefening van de taak van het opperbestuur
ten aanzien van Oost-Indië beter tot haar recht te doen komen en ook daar de
Rijksconferentie voor te bereiden, zal onverwijld een ontwerp van wet tot
instelling van een Commissie-Generaal — aangepast aan de eischen van den
huidigen tijd — aan U worden voorgelegd. In afwachting van het herstel van het
econornisch leven zullen de groote moeilijkheden, waarvoor Oost-Indië zich op
het gebled van geld– en handelsverkeer gesteld ziet, slechts met steun van
Nederland en door nauwe samenwerking van beide deelen van het Koninkrijk,
uiteraard op voet van gelijkheid, overwonnen kunnen worden. Diep getroffen ben
ik door de plichtsbetrachting en zelfbeheersching, waar mede intusschen zoowel
burgers als militairen ginds onder zoo moeilijke omstandigheden voortgaan, hun
taak te vervullen.Ook in West-Indië leeft een drang naar vernieuwing der
Staatsinstellingen. Wat reeds zonder Grondwetswijziging ter bevrediging daarvan
kan geschieden, zal ten spoedigste worden bevorderd, opdat Suriname en de
Nederlandsche Antillen zullen kunnen beginnen met op nieuwen voet eigen leven,
deelgenootschap in het Koninkrijk en in het bijzonder hun taak in hun eigen
omgeving ter hand te nemen. Nederland, dat zich in het verleden voortdurend tot
taak heeft gesteld in de internationale samenleving der volkeren bij te dragen
tot den opbouw van een vreedzame internationale wereldorde, zal ook thans naar
vermogen krachtig samenwerken met al die landen, die eveneens den wederopbouw en
de bevestiging van vrede en veiligheid willen dienen op grondslag van recht en
rechtvaardigheid. In de organen van de Vereenigde Naties en met name in den
Veiligheidsraad, zoomede in de Commissie voor de beheersching der atoomenergie,
streeft de Regeering naar bevordering van goede internationale verhoudingen op
den grondslag van het handvest, met het doel den internationalen vrede en
veiligheid te bevestigen en de vrijmaking van het in het atoom sluimerend geweld
te doen strekken tot heil, in stede van tot rampspoed der menschheid. Onzerzijds
wordt een spoedige totstandkoming van definitieve vredes regelingen gewenscht,
ten einde de wereld de gelegenheid te bieden, door vreedzamen arbeid tot herstel
te geraken. Het besef, wederkeerig bestaande bij de Nederlandsche zoowel als bij
de Belgische Regeering, dat ten aanzien van een aantal internationale
vraagstukken haar respectievelijke belangen gestadig meer samenloopen, draagt er
toe bij de nauwe samenwerking met onze Zuiderburen te versterken.De ontwikkeling
van onze betrekkingen met de mogendheden, waarmede de vriendschappelijke
relaties niet zijn verbroken geweest, blijft aanleiding geven tot voldoening.
Nederland stelt zich voor aanspraken te doen gelden op grensverbetering van
beperkten omvang langs zijn Oostgrenzen. Mede als een bijdrage tot de vestiging
van een sterke internationale rechtsorde zal worden voortgegaan met den
wederopbouw zoowel van onze Marine als van onze Landmacht. In beside deelen
onzer strijdmacht zal bijzondere aandacht worden geschonken aan de tucht, het
moreel, de geestelijke verzorging en de sociale bemoeiingen ten dienste van het
personeel en zijn gezinnen. Voorstellen tot wijziging van de Dienstplichtwet en
van de bevorderingswetten voor het beroeps– en reservepersoneel onzer Landmacht
zullen U worden aangeboden. Zoowel aan onze Landmacht als aan onze Marine, in
het bijzonder aan dat gedeelte, hetwelk tijdens den oorlog reeds jaren uit het
vaderland afwezig was, worden hooge eischen gesteld. Met erkentelijkheid maak ik
gewag van de groote plichtsbetrachting en offervaardigheid dezer mannen. In
ernstig onderzoek zal worden genomen de vraag op welke wijze –ontduiking van het
bepaalde in artikel 263 van het Burgerlijk Wetboek kan worden tegengegaan.
Maatregelen ter voorkoming van lichtvaardige echtscheidingen zullen worden
voorbereid. Maatregelen zullen worden voorbereid ten behoeve van een meer
doeltreffende bestrijding van de openbare onzedelijkheid. Ten aanzien van het
onderwijs zal gestreefd worden naar het wegnemen van belemmeringen die de
vernieuwing van het onderwijs in den weg staan en naar het aanvullen van de op
dit gebied bestaande tekorten. Ontwerpen van wet, vastleggende het kader,
waarbinnen zich de vernieuwing van het onderwijs zal kunnen voltrekken, zullen
in overweging worden genomen. Voorstellen tot verbetering van de financieele
verhouding ten aanzien van het Bijzonder Hooger Onderwijs zullen U op korten
termijn bereiken. De Regeering zal sterken steun verleenen aan de jeugdbeweging,
met inachtneming van zelfstandigheid der levensrichting en erkenning van de
rechten der ouders. Bijzondere aandacht zal worden gewijd aan de bestrijding van
de verwildering der jeugd. Het ligt in het voornemen, om, den Radioraad gehoord,
een wettelijke basis te ontwerpen voor een nationaal omroepbestel op
publiekrechtelijke leest, waarbij de verschillende levensbeschouwingen, in
organisch verband opgenomen, voor het uitdragen van eigen beginselen beschikking
zullen verkrijgen over zendtijd. Ten aanzien van de stoffelijke welvaart staat
voorop het streven naar opvoering van de nationale productie. Het herstel en de
uitbouw van den handel en de nijverheid in al hun geledingen zal met kracht
worden bevorderd. Met het oog hierop zal aan de totstandkoming van een
wettelijke regeling voor een adviseerend planbureau met spoed worden
voortgewerkt. In het bijzonder op de industrieele ontwikkeling van ons land, als
belangrijk middel om de moeilijkheden, uit de wijzigingen in de economische
wereldstructuur voortvloeiend, te boven te komen, zal de aandacht der Regeering
zijn gevestigd. De Regeering is voornemens om ter bevordering van de
ontwikkeling van een gezond middenstandsbedrijf voortgang te maken met de
bestaande vormen van het verleenen van crediet, alsmede den middenstand, waar
noodig, tegen onredelijke concurrende van de zijde van het grootbedrijf te
beschermen. Ter bevordering van den dringend noodzakelijken export, zoowel van
industrieele als van agrarische producten, zullen de economische betrekkingen
met andere mogendheden worden voortgezet en uitgebreid. Een doeltreffende
voorlichting dienaangaande zal, zooveel mogelijk te zamen met het bedrijfsleven,
worden bevorderd. Bij de ten aanzien van den landbouw te nemen maatregelen zal
er naar worden gestreefd aan het economisch verantwoorde kleine boeren– en
tuindersbedrijf een zoodanig inkomstenpeil te waarborgen, dat voor het gezin een
behoorlijk bestaan verzekerd is. Met inachtneming van een redelijke belooning
voor diegenen, die in land– en tuinbouw werkzaam zijn, zal de aandacht bij
voortduring gericht moeten blijven op verlaging van den kostprijs van onze land–
en tuinbouwproducten. Daarnaast is bevordering van de kwaliteitsverbetering een
eerste vereischte. Het land– en tuinbouwonderwijs zullen moeten worden
uitgebreid, terwijl het landbouwkundig onderzoek zich tot nieuwe gebieden zal
dienen uit te strekken. Bijzondere aandacht zal worden geschonken aan de
opleiding van landarbeiders. Het herstel van het geschonden landbouwbedrijf zal
met kracht worden voortgezet. Eerlang zal een ontwerp van wet, in het bijzonder
het herstel van Walcheren regelende, bij de Staten-Generaal worden ingediend.
Ruilverkavelingen en herontginningen zullen een meer rationeel grondgebruik
mogelijk moeten maken, terwijl voorbereidingen zullen worden getroffen voor
verdere landaanwinning en nieuwe inpolderingen. Bij deze maatregelen zal aan de
aankleeding van het landschap bijzondere aandacht worden geschonken. Regelen van
wet ten aanzien van verkoop en doelmatige verpachting van gronden zullen worden
voorbereid. Op het gebied van de visscherij zal het inslaan van nieuwe wegen
krachtig worden bevorderd, terwijl aan het visscherijonderzoek bijzondere
aandacht zal worden gegeven. Ten behoeve van de binnenvisscherij wordt een
wettelijke regeling voorbereid, waarbij met de belangen van alle daarbij
betrokkenen rekening zal worden gehouden. Met kracht zal ook de wederopbouw
worden voortgezet, met name ook van gebouwen van geestelijke en cultureele
beteekenis, welker groote waarde niet uit het oog zal worden verloren, en van
bedrijfsgebouwen. Het bouw van nieuwe woningen zal, zoodra de aanvoer van
materialen dit mogelijk maakt, ten sterkste worden bevorderd. Enkele wijzigingen
in de Woningwet zijn in verband hiermede voorbereid. Een financieele regeling
voor de bouw van woningen door particulieren is vrijwel gereed. De bemoeiingen
tot herstel van het spoorwegverkeer en ons zwaar gehavende autopark zullen
worden voortgezet. Voorts zal de productie van banden worden bevorderd. Aan de
verkeerswetgeving en de bevordering van de veiligheid van het verkeer wordt
bijzondere aandacht besteed. Een regeling van het goederenvervoer langs den weg
wordt voorbereid. Alle krachten worden er op gericht, opdat de plaats, welke aan
ons land in het luchtverkeer op grond van geschiedenis, ligging en
praestatiemogelijkheden toekomt, binnen zoo kort mogelijken tijd weer wordt
ingenomen. De reeds getroffen maatregelen tot herstel van de door den oorlog
deerlijk getroffen koopvaardijvloot zullen met kracht worden voortgezet. Een
wettelijke regeling voor de pensionneering van zeelieden is in voorbereiding.
Zooveel doenlijk zal — mede ter versterking van de saamhoorigheidsgedachte en
het verantwoordelijkheidsgevoel der bedrijfsgenooten — worden gestreefd naar een
verschuiving der Overheidsbemoeiing naar publiekrechtelijke bedrijfsorganen. De
Regeering zal met spoed de voorbereiding voortzetten van een wetsvoorstel op de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, waarbij aan gerechtvaardigde verlangens
van het bedrijfsleven alle aandacht zal worden geschonken. Als top-orgaan van de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie zal de instelling van een
sociaal-economischen raad worden voorbereid. Regelingen zullen moeten worden
getroffen, opdat alle bedrijfsgenooten èn in de bedrijfstakken via de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties èn in de afzonderlijke ondernemingen in
het overleg niet enkel over sociale, maar ook over economische vraagstukken
worden betrokken. Voor zoover echter de publiekrechtelijkc bedrijfsorganisatie
geen genoegzame waarborgen biedt voor gezonde sociaaleconomische verhoudingen in
eenig bedrijf of voor een juiste behartiging van het consumentenbelang, zal
socialisatie worden overwogen van de nog met in gemeenschapsbezit zijnde
openbare nutsbedrijven, alsmede van die bedrijven, van monopolistisch karakter,
waarvan na onderzoek socialisatie om redenen van algemeen belang geboden en
doelmatig blijkt. De socialisatie van het mijnwezen zal worden bevorderd, zoodra
een op korten termijn in te stellen Commissie van onderzoek heeft bevestigd, dat
het algemeen belang zoodanig ingrijpen vergt. Een wettelijke basis zal worden
voorbereid voor een bijzonder toezicht op het kartel– en concernwezen. Groote
zorg zal worden besteed aan een rechtvaardige verdeeling van de stoffelijke
welvaart. Scherp toezicht op de prijzen zal er voor waken, dat iedere verhooging
der productie zooveel mogelijk ten goede komt aan een vermindering der nog
steeds bestaande spanning tusschen loonen en prijzen. Ter verlichting van de
moeilijkheden van hen, wier behoeften het grootst zijn, zal een verbetering van
den kinderbijslag worden voorgesteld. Een verplichte wachtgeldregeling en
werkloosheidsverzekering zullen worden voorbereid. Terwijl voortgewerkt wordt
aan een algemeene herziening der sociale verzekering als onderdeel van het
streven naar grooter bestaanszekerheld, zal spoedig een voorloopige voorziening
ten gunste van ouden van dagen aan U worden voorgelegd. Een wetsontwerp zal
worden ingediend tot herziening van de bepalingen, rakende de beëindiging van
arbeidsovereenkomsten, zulks met de bedoellng personen, die reeds geruimen tijd
bij denzelfden werkgever in loondienst zijn, meerdere bestaanszekerheid te
verschaffen. Op korten termijn zal een commissoriaal onderzoek worden ingesteld
naar de mogelijkheid om de Armenwet in dien zin te verruimen, dat zij een
breedere basis biedt voor de maatschappelijke voorziening en hulpverleening. De
verbetering der geestelijke en lichamelijke volksgezondheid zal met kracht
worden bevorderd. In samenwerking met de deskundigen en de organisaties, op dat
gebied werkzaam, wordt een op wettelijke basis steunende coördinatie der
gezondheidszorg voorbereid. Groote zorg boezemt mij de toestand van ‘s lands
financiën in. Bij voortduring staan deze nog onder den invloed van de
oorlogsramp en den nasleep van dien. De voorzieningen op burgerlijk en militair
gebied, welke hierdoor noodzakelijk zijn geworden, leggen een schier
ondraaglijken last op de volkshuishoudingen der betrokken gebiedsdeelen. Zonder
krachtige hulp van buiten is de taak, die het Rijk vervullen kan, aan zeer enge
grenzen gebonden. Met dankbaarheid mag ik gewagen van de financieele hulp, die
tot dusver door het buitenland wordt verleend. Mede in het belang van cen
voortzetting daarvan mag niets worden nagelaten, wat de van ouds erkende
credietwaardigheid van Nederland zal kunnen versterken. Eerste voorwaarde
daartoe is een eendrachtige voortzetting van de herstelpolitiek. Ook bij het
betrachten der uiterste soberheid zullen aan de Overheidsfinanciën zware eischen
blijven gesteld om chaotische toestanden te kunnen voorkomen, in staat te zijn
de Overzeesche Gebiedsdeelen hulp te bieden, het herstel te bevorderen — zoowel
op materieel als op cultureel gebled — en verbetering te kunnen brengen in het
lot van die bevolkingsgroepen, welke in zorglijke omstandigheden verkeeren.
Handhaving van het monetaire evenwicht bij een internationaal verantwoord niveau
van loonen en prijzen zal bij voortduring de aandacht vragen. Met inachtneming
van den eisch van rechtsherstel en onder waarborging van de belangen van den
fiscus zal het toezicht op de investeeringen zal voorshands echter geld– en
kapitaalverkeer zoo spoedig mogelijk een passende vrijheid herkrijgen. Het
uitoefenen van onvermijdelijk zijn om een zoo doeltreffend mogelijk gebruik van
het kapitaal te verzekeren. Hierbij zullen met name de Nederlandsche Bank,
waarvan de eigendom van particuliere in publieke handen dient over te gaan, en
de Herstelbank een belangrijke rol hebben te vervullen. De vermindering van den
druk der binnenlandsche Staatsschuld zal de bijzondere aandacht vereischen,
waartoe naast de reeds aanhangige vermogensaanwasbelasting een heffing in eens
van de vermogens zal worden voorgesteld. Ook een conversie van de binnenlandsche
Staatsleeningen zal aan dit doel worden dienstbaar gemaakt. De regeling van de
bijdragen in de materieele oorlogsschade en van de aanvullende
credietfinanciering bij de wet kan op korten termijn worden tegemoet gezien. De
voorstellen tot wijziging van artikel 192 en van hoofdstuk XIII der Grondwet
zullen U ter behandeling in tweede lezing bereiken. De instelling eener
Staatscommissie tot herziening van de Grondwet kan spoedig worden tegemoet
gezien. Het vraagstuk der administratieve Rechtspraak zal door een
Staatscommissie opnieuw onder de oogen worden gezien.Met kracht zal worden
gestreefd naar inkrimping van het Overheidsapparaat; in het bijzonder zal
daarbij aandacht worden geschonken aan de Rijksbureaux. In afwachting van het
rapport der onderwerpelijke commissie zullen partieele verbeteringen in de
gemeentefinanciën worden voorgesteld. Een betere coördinatie tusschen de dragers
van het gezag en de politic zal worden bevorderd. Naar een oplossing van de
verschillende problemen, die samenhangen met de vervolging der politleke
delinquenten, wordt met voortvarendheid gestreefd. De zuivering van het
Overheidspersoneel, alsmede van de pers, zal nog voor het einde van dit jaar
worden voltooid, terwijl een snelle afwerking van de zuivering van het
bedrijfsleven eveneens zal worden nagestreefd. De Regeering zal een juistere
regeling van de positle der ambtenaren o.m. door herziening van stelsel en
normen van het bezoldigingsbesluit bevorderen. Een salarisverbetering voor de
onderwijzers is in voorbereiding. Een reorganisatie van het georganiseerd
overleg is voorgenomen. lk ben mij bewust, dat de nauwgezette behandeling van al
deze voorstellen — overvloedig in aantal, omdat de taak der Overheld in dezen
tijd zoo diep ingrijpt in vele levensterreinen — veel van Uw werkkracht en van
Uw toewijding zal vergen. Met de bede, dat God U hiertoe wijsheid en kracht moge
schenken tot zegen van ons Koninkrijk en deszelfs toekomst, verklaar ik de
gewone zitting der Staten-Generaal geopend.
Troonrede 20 november 1945
Leden der Staten-Generaal, Gevoelens van diepe bewogenheid mengen zich met die
vreugde en erkentelijkheid nu ik na zes jaren van bittere scheiding weer in uw
midden verschijn. Bronzen plaquette in de burgemeesterskamer van het Goudse
Stadhuis Leed en ontbering, nederlaag en ontreddering, maar ook offervaardig en
heldenmoed kenmerkten de donkere jaren der Duitsche furie. In smart gedenken wij
de tienduizenden Joodsche landgenooten, die werden marteld en vermoord, de
millioenen Nederlanders en Indonesiërs, wier veiligheid bedreigd, wier
levenskracht verteerd en wier zedelijk oordeel werd aangetast. Inspectie van de
Irene-brigade ter gelegenheid van de bevrijding op het Koningin Wilhelminaplein
te Voorburg. Links Prins Bernhard, in het midden met hoge hoed de burgemeester
van ‘s-Gravenhage mr. S.J.R.de Monchy, rechts Generaal Grerar. (collectie:
Gemeentearchief Voorburg) Wij gedenken daarnaast het verzet tegen den vijand,
dat sterke krachten wekte en dat ons thans onze vrijheid als een recht doet
aanvaarden. Lijden strijden werkten ook ten zegen. Wij werden ontvankelijker
voor gelijke bezinning, meer bereid tot offers, dieper bewust van onze
saamhorigheid en vaster besloten onze roeping als natie te verstaan. Te midden
der verwoesting liggen hier de krachten voor herstel en vernieuwing en wij
gorden ons te zamen aan om de verworvenheden te bewaren en de zwakheden te
overwinnen. Te duur hebben wij onze vrijheid gekocht dan dat wij haar nu zouden
misbruiken of verspillen. Daarbij denk ik aan de duizenden die vielen in den
strijd om het Vaderland, hetzij in onze krijgsmacht, op de koopvaardij of in het
verzet. Moge offer inspireerend werken op hen, die gespaard bleven. Met groote
voldoening zie ik de succesvolle krachtsinspanning, gericht op de
noodvoorziening in de geteisterde gebieden en op het herstel van verkeer en
industrie. Wij zijn dankbaar voor de redding van Walcheren en van de
Wieringermeer, dankbaar ter wille van deze getroffen landstreken, maar bovenal
omdat zij het symbool zijn van herwonnen kracht. In mijn radiorede van 20 Maart
1943 riep ik U allen op tot gezette overweging van herzieningsplannen op
staatkundig gebied, waarbij met de veranderde omstandigheden en met de opgedane
ervaringen zou zijn te rekenen. Met groote vreugde constateer ik, dat deze
oproep grooten weerklank heeft gevonden. De planner van velen, gesmeed in den
bezettingstijd, breken zich thans een weg naar hun verwerkelijking. Zij omvatten
niet alleen hervormingen van het staatkundig bestel, maar zijn ook gericht op
een nieuwe vormgeving van het maatschappelijke en cultureele leven. In deze
worsteling worden de krachten gesterkt en gebundeld, welke thans den aanval
hebben ingezet tegen normloosheid en ontwrichting. De overheid heeft bij dit
alles slechts een beperkte taak en haar arbeid is alleen dan vruchtbaar, wanneer
zij de activiteit der burgers in kerk en gezin, zoowel als in andere
levensverbanden positief waardeert. Met groote zorg vervult mij de ontwikkeling
der gebeurtenissen op Java. In gespannen medeleven volg ik het lot der tallooze
kinderen, vrouwen en manner, beroofd, in lijfsgevaar of nog onverlost in de
dreiging van een verdwaasde massa. Ik versta de gevoelens van bitterheid in de
harten van hen, wien al dit onheil in onrecht is aangedaan. Ik betreur diep het
leed dat tot aan het herstel der orde over Java’s bevolking onvermijdelijk zal
komen. En toch blijven wij pogen voor Nederlanders en Indonesiërs in dit thans
geteisterde land de toekomst te redden, de toekomst van een Gemeenebest, gebouwd
op de vrijwillig aanvaarde saamhoorigheid der Rijksdeelen. Geen wraakoefening
staat ons voor oogen, noch de vestiging eener koloniale overheersching, doch wij
houden ons er van overtuigd, dat slechts de gemeenschap onzer volkeren, hier en
overzee, een waarborg biedt voor aller harmonische ontwikkeling, veiligheid en
blijvende welvaart. Daartoe de mogelijkheid te scheppen is de groote
krachtsinspanning waard, die te dien einde van ons volk zal worden gevergd. Moge
het ons spoedig gegeven zijn, de grondgedachten, die ik reeds schetsmatig
ontwikkelde in mijn radiorede van 7 December 1942, langs constitutioneelen weg
tot volle werkelijkheid te zien worden.Ik weet, dat Nederland bereid is,
onbaatzuchtig mede te werken aan de totstandkoming van een nieuwen status van
ons Koninkrijk. Het spoedige bijeenkomen van de Rijksconferentie blijf ik daarom
bevorderen. Vol bewondering ben ik voor het groote aandeel van Suriname en
Curacao zoowel in de oorlogvoering van het Koninkrijk als in de hulpverleening
aan Nederland. De nationale gevoelens van de bevolking van deze gebiedsdeelen
zijn in de afgeloopen jaren op ondubbelzinnige wijze tot uitdrukking gekomen en
zullen zonder twijfel op de aanstaande Rijksconferentie als een kracht ten goede
medewerken. Ten aanzien van onze betrekkingen met het buitenland valt in de
eerste plaats met groote waardeering te gewagen van den steun, dien wij na de
bevrijding uit verschillende landen in onzen tijdelijken nood ondervonden. De
roof, gedurende de bezetting op ons volk gepleegd, heeft een afhankelijkheid op
velerlei gebled ten gevolge gehad, die voorloopig onze internationale
handelsbetrekkingen sterk beinvloedt. Moge de eendrachtige vredesinspanning van
ons volk dit tij weldra doen keeren. Met de verbonden landen zijn de
betrekkingen hartelijk, in weerwil van de moeilijke problemen, die gezamenlijk
moeten worden opgelost en waaromtrent, naast veel overeenstemmend inzicht, ook
verschil van meening mogelijk is. De totstandkoming van de Vereenigde Naties
wettigt de verwachting, dat deze nieuwe poging tot vrede door organisatie en
overleg ook in moeilijke omstandigheden met kracht zal worden volgehouden. Ook
al zij n niet al onze wenschen ten aanzien van deze organisatie bevredigd, toch
zal mijn regeering met kracht haar medewerking verleenen aan de voorbereiding en
werking van alle organen der Vereenigde Naties. Met betrekking tot den geslagen
vijand spant de regeering zich in, onze belangen overal, waar zulks mogelijk is,
met de meeste kracht te bepleiten. In Duitschland ving de Nederlandsche
militaire missie haar arbeid aan, terwijl het eveneens tot tevredenheid stemt,
dat Nederland is vertegenwoordigd in het Adviseerend Comité voor het Verre
Oosten, dat te Washington zetelt. Nederland dient in staat te zijn, in
internationaal verband naar vermogen bij te dragen tot de handhaving van de
rechtsorde. Daartoe zal met kracht comité worden gewerkt aan den wederopbouw van
de Koninklijke Marine, welke in den oorlog zulke zware offers bracht, terwijl de
Koninklijke Landmacht doeltreffende wijze wordt gereorganiseerd. Maatregelen
zijn in voorbereiding ten einde in het voorjaar van 1946 een jaarklasse
dienstplichtigen in werkelijken dienst op te roepen. Ten behoeve van de
ontwikkeling van de militaire en van de burgerlijke luchtvaart wordt een
centrale dienst ingesteld, die alle gemeenschappelijke belangen zal behartigen.
Het is mij een behoefte uiting te geven aan het ernstig streven mijner
regeering, om Nederland te doen herleven als een rechtsstaat, waarin
rechtszekerheid en vertrouwen in de rechterlijke organen volledig zullen zijn
hersteld. Een snelle en rechtvaardige berechting van de politieke delinquenten
beschouwt de regeering als een dringende zorg. Het ligt in het voornemen om de
bevoegdheden tot opsporing en aanhouding op dit gebied weldra toe te vertrouwen
aan de normale politie-organen. Bij het ongedaan maken van onrecht, tijdens de
bezetting gepleegd, is voor den Raad voor het Rechtsherstel een belangrijke
functie weggelegd. De regeering heeft het zich tot taak gesteld, om hetgeen in
strijd met onze rechtsopvattingen aan den bezetter herinnert, uit onze wetgeving
te verwijderen en door nationale voorschriften te vervangen. Gestreefd wordt
naar een snelle voltooiing van de noodzakelijke zuivering van de
overheidsorganen. De regeering zal een Staatscommissie instellen tot
voorbereiding van een wijziging van de Grondwet, welke zonder twijfel van de
eerder genoemde voorbereidende studies, waartoe de bezettingstijd velen
opwekten, zal profiteeren. De arbeid dezer commissie zal voor de onderwerpen,
welke de verhouding tot de Overzeesche Gebiedsdeelen raken, verband moeten
houden met dien der reeds genoemde Rijksconferentie. De herziening van de
financieele verhouding tusschen het Rijk en de gemeenten heeft de bijzondere
aandacht der regeering. Herstel van de financieele zelfstandigheid der gemeenten
als einddoel staat hierbij voor oogen. Het vraagstuk der gemeentelijke indeeling
heeft mede haar aandacht. De financieele toestand kenmerkt zich door de noodzaak
van zeer groote uitgaven. Voor mijn verarmde land, dat reeds onder een zeer
zware Staatsschuld gebukt gaat, beteekent dit alles een centenaarslast. Het
streven zal er bij voortduring op zijn gericht een doelmatige besteding der
gelden te verzekeren en de onvermijdelijke heffingen zoo billijk mogelijk te
verdeelen. De zuivering van het geldwezen, zal ten spoedigste door een
gezondmaking van de begrooting worden gevolgd. Door het opnemen van
buitenlandsche leeningen zal het tekort op de betalingsbalans worden aangevuld,
tot deze door een hervatting van den uitvoer en van het internationale
dienstbetoon weer in evenwicht zal komen. Een overzicht van ‘s lands financiën
en ingrijpende belastingplannen, die er mede op gericht zuhen zijn om de
loopende lasten op het bedrijfsleven te verlichten, zullen binnenkort aan de
volksvertegenwoordiging worden aangeboden. De regeering is voornemens het
gelukkig reeds ingetreden herstel van industrie, handel en scheepvaart met
kracht te blijven bevorderen, zoowel ten aanzien van de binnenlandsche productie
als van den export. Reeds werden handelsverdragen afgesloten met eenige staten,
terwijl verdere onderhandelingen gaande zijn. De industrieele ontwikkeling van
het land — waarbij groote aandacht zal worden geschonken aan het
wetenschappelijk onderzoek — zal verder worden geleid, uitgaand van een algemeen
nationaal welvaartsplan, waarvoor de grondslagen thans worden gelegd. Land– en
tuinbouw nemen in dit plan een belangrijke plaats in. Met groote kracht wordt
gewerkt aan het herstel van deze primaire bestaansbronnen van ons volk, zoowel
ten behoeve van de verzekering onzer voedselvoorziening als van een voor de
volkshuishouding onmisbaren export. De regeering streeft er naar, de organisatie
van de boeren een belangrijke taak te doen vervullen in de regeling van
productie en afzet en tegelijkertijd een grootere mate van vrijheid in eigen
bedrijfsvoering mogelijk te maken. In voorbereiding zijn wetsontwerpen tot
regeling der bedrijfsorganisatie, waaraan zoowel cen economische als een sociale
taak zal worden toevertrouwd. Beheersching van de ontwikkeling van prijzen en
loonen en het scheppen van verhoudingen, waarbij het levensonderhoud voor allen
gewaarborgd is, is een van de doeleinden, waarop de economische en sociale
politiek wordt gericht. Voorwaarde voor een verruiming van het levenspeil is
daarbij opvoering der productie, zoowel door voller bezetting der bedrijven als
door verhooging der arbeidsproductiviteit. Op den grondslag van een reeds in
Londen tot stand gekomen rapport wordt een herziening der sociale verzekering
uitgewerkt, die deze van arbeidersverzekering zal doen uitgroeien tot een
algemeene volksverzekering, in de eerste plaats ten einde te komen tot cen
betere verzorging voor den ouden dag. De gezondheidstoestand van ons volk, die
ernstig heeft geleden onder de gevolgen van de bezetting, zal groote
waakzaamheid en krachtige maatregelen eischen. Ten einde het de bevolking
mogelijk te maken het groote tekort aan dekking, kleeding en schoeisel aan te
vullen, wordt overwogen om, waar noodig, consumptiecredieten te verstrekken in
de mate, waarin deze goederen beschikbaar komen. In het jaar 1946 zullen de
300.000 licht beschadigde en de 40.000 zwaar beschadigde woningen definitief
worden hersteld. Daarnaast zullen 10.000 nieuwe woningen worden gebouwd, terwijl
het drievoudige van het hiervoor benoodigde materiaal voor den wederopbouw van
de industrie en het herstel van het verkeerswezen zal worden gebruikt. De
plannen voor volledige bevrediging van de behoeften van volkshuisvesting en
industrie worden krachtig ter hand genomen. Wettelijke maatregelen zijn in
voorbereiding tot verzeker’mg van de doeltreffende uitvoermg van dit
bouwprogramma. Ook de wederopbouw van het cultureele leven heeft de volle
aandacht der regeering. Een reorganisatie van het onderwijs, inbegrepen het
Hooger Onderwijs, is in voorbereiding. Op de terreinen der kunst en der vrije
jeugdvorming zal gestreefd worden naar coördinatie van hetgeen uit de
samenleving opkomt. Met groote aandacht volg ik den wederopbouw van de
overheidsorganen, zoowel burgerlijk als militair. De herziening van de
rechtspositie en de bezoldiging van de ambtenaren is in studie. Moge het
resultaat mede tot verbetering van de waardeering van den ambtenaar leiden,
zoowel in eigen oog als bij het volk. Meer dan welke overheidsmaatregel ook kan
echter hiertoe bijdragen de versterking van het bewustzijn van den ambtenaar,
dat de diepste bevrediging in het arbeidsleven voor hem ligt in zijn dienst aan
de volksgemeenschap. Voor het overige wil ik niet pogen een overzicht te geven
van alle problemen, die in den komenden tijd Uw aandacht zullen vragen. Zeer
veel is in het leven van ons volk nog in beweging, ondanks vermoeidheid en
teleurstelling hier en daar. Het vergt beleid van hoog gehalte om eenerzijds de
waarde van oude zekerheden en tradities in volle kracht te bewaren en anderzijds
ruimte te laten voor een vernieuwing, die niet slechts historisch noodzakelijk
is, doch ook de vrucht is van moreele beginning in de jaren der verdrukking. De
wegneming van den bezettingsdruk moge de eenheid, die ons deel werd in het
verzet, maken tot eendracht in rijker schakeering. De nieuwe krachten, die
gewekt zijn, zullen zich blijven opdringen en winnen aan bewustheid en energie.
Wij hebben deze meer dan ooit van noode, nu wij gewikkeld zijn in een strijd van
even groote hevigheid en beteekenis als die der oorlogsjaren: den strijd om den
vrede, om de ware vrijheid en om hernieuwden voorspoed. Met de bede, dat God
mijn volk moge zegenen in dien strijd, dat Hij het in eendracht den weg der
overwinning zal doen betreden en Uwen arbeid moge doen strekken tot heil des
Lands, verklaar ik de gewone zitting der Staten-Generaal voor geopend.
Geen troonrede 1940-1944 maar wel invoering omroepbijdrage
Tijdens de Tweede wereldoorlog werden geen “officiële” troonredes
uitgesproken, maar werd de omroepbijdrage ingevoerd door de Duitse bezetter.
Iedere Nederlander behoort de
geschiedenis van de Omroepbijdrage te kennen!
Tot uw dienst. J. Hop Ermelo publiceert alle troonredes 1900-2019 voor u op internet!
Maar heeft u inmiddels ook heel goed begrepen?
50
Hop moet bloeden schrijft een "CHRISTELIJKE" jeugdzorgadvocaat in de
landelijke strijd om afgifte contactjournaal gezinsvoogd
Referentie 1: Bron Memo Openbaar Ministerie Team Gevoelige Zaken over Hop 4 juni 2012 Daphne van der Kolk aan Ron Tenge
Citaat: De heer Hop is een kinderbeschermingdeskundige die veel families en ouders bijstaat wanneer zij te maken krijgen met de Raad voor de
Kinderbescherming en andere jeugdzorg instanties. Hij is van huis uit geen jurist of hulpverlener
maar heeft in de loop der tijd veel ervaring
opgedaan met dergelijke zaken. Daarbij laat hij zich zeer kritisch uit over deze instanties. Tevens is hij oprichter van de (gemeentelijke) politieke partij Groep Hop. Zie ter info de site www.burojeugdzorg.nl, geen website van BJZ, maar een domeinnaam geclaimd en ingevuld door de heer Hop.
Referentie 2: Bron Memo Openbaar Ministerie Landelijk Coördinerend officier van justitie Bovenregionaal Recherche Overleg (BRO)
Teamleider Maatwerkzaken over Hop 11 juni 2012 Citaat: Complicerende factor in het verhaal is dat de heer Hop een politiek zeer actieve persoon is. Citaat:
Het Gevoelige Zaken Overleg (GZO) is voorstander van een frontale opsporingsactie op Hop oftewel halen en (als spraakzame "Don Quichot") doen bekennen en vervolgen. Peter van Hagen aan mr. R. Tenge en D. van der Kolk.
Een FRONTALE OPSPORINGSACTIE op Hop, OPHALEN, DOEN BEKENNEN EN VERVOLGEN!
Ik beken geen letter! Hebben jullie dat allemaal heel goed begrepen!
581 Troonrede 2019
579 Troonrede 2018
562 Troonrede 2017
560 Troonrede 2016
514 Troonrede 2015
247 Troonrede 2014
567 Troonrede 2013
254 Troonrede 2012
477 Troonrede 2011
660 Troonrede 2010
616 Troonrede 2009
662 Troonrede 2008
Troonrede 2007
Troonrede 2006
Troonrede 2005
Troonrede 2004
Troonrede 2003
Troonrede 2002
Troonrede 2001
Troonrede 2000
Troonrede 1999, 1998, 1997,
1996, 1995, 1994, 1993, 1992, 1991,1990
Troonrede 1989, 1988, 1987,
1986, 1985, 1984, 1983, 1982, 1981, 1980
Troonrede 1979, 1978, 1977,
1976, 1975, 1974, 1973, 1972, 1971, 1970
Troonrede 1969, 1968, 1967,
1966, 1965, 1964, 1963, 1962, 1961, 1960
Troonrede 1959, 1958, 1957,
1956, 1955, 1954, 1953, 1952, 1951, 1950
Troonrede 1949, 1948, 1947
1946, 1945, geschiedenis omroepbijdrage
Troonrede 1939, 1938, 1937,
1936, 1935, 1934, 1933, 1932, 1931, 1930
Troonrede 1929, 1928, 1927,
1926, 1925, 1924, 1923, 1922, 1921, 1920
Troonrede 1919, 1918, 1917,
1916, 1915, 1914, 1913, 1912, 1911, 1910
Troonrede 1909, 1908, 1907,
1906, 1905, 1904, 1903, 1902, 1901, 1900
www.bureaujeugdzorg.nl
www.burojeugdzorg.nl
Referenties
Disclaimer
Contact
Copyright © 1997-2019 J. Hop. Alle rechten voorbehouden.